امام حسین –علیه السلام - هنگام عزیمت به سوی عراق در منزلی بنام «بیضه»
خطاب به سپاه «حُرّ » خطبه ای ایراد نمودند و طی آن آنگیزۀ قیام خود را چنین
شرح داد: «مردم! پیامبر خدا صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: هرمسلمانی با سلطان ستمگری
مواجه گردد که حرام خدارا حلال شمرده وپیمان الهی را در هم می شکند ،با سنت
وقانون پیامبرازدر مخالفت درآمده درمیان بندگان خدا راه گناه ومعصیت وعدوان
ودشمنی درپیش می گیرد، ولی او در مقابل چنین سلطانی،با عمل و یا با گفتار اظهار
مخالفت نکند، بر خداوند است که این فرد(ساکت) را به کیفر همان ستمگر(آتش جهنم)
محکوم سازد. مردم ! آگاه باشید اینان (بنی امیه ) اطاعت خدا را ترک وپیروی از
شیطان رابرخود فرض نموده اند، فساد را ترویج وحدود الهی را تعطیل نموده، فیء
را (که مختص به خاندان پیامبر(ص) است ) به خود اختصاص داده اند و من به
هدایت ورهبری جا معه مسلمانان و قیام بر ضد این همه فساد و مفسدین که دین جدّم
را تغییر داده اند، از دیگران شایسته ترم ...» .
وحسین بن علی علیه السلام درراه عراق درمنزلی به نام «ذی حُسُم» درمیان یاران خود
به پا خاست وخطبه ای به این شرح ایراد نمودند:« پیشامد ما همین است که می بینید.
جداًاوضاع زمان،دگرگون شده،زشتیها آشکارونیکیها وفضیلتها ازمحیط ما رخت بر
بسته است،و ازفضیلتها جزاندکی مانند قطراتِ ته ماندۀ ظرف آب باقی نمانده است .
مردم درزندگی پست وذلّت باری به سرمی برند وصحنۀ زندگی، همچون چراگاهی
سنگلاخ وکم علف به جایگاهِ سخت ودشواری تبدیل شده است.
آیا نمی بینید که دیگر به حق عمل نمی شود،و از باطل خودداری نمی شود؟
درچنین وضعی جا دارد که شخص با ایمان(ازجان خود گذشته) مشتاق دیدارپروردگار
باشد، درچنین محیط ذلّت بار و آلوده ای، مرگ راجزسعادت و زندگی با ستمگران را
جز رنج و آزردگی وملال نمی دانم.این مردم بردگانِِ دنیا هستند، ودین لقلقۀ زبانشان
می باشد، حمایت و پشتیبانیشان ازدین تا آنجا است که زندگیشان همراه با رفا وآسایش
باشد،و آنگاه که در بوتۀ امتحان قرارگرفتند، دینداران کم خواهند بود.»